ನವದೆಹಲಿ, ಅ.19 www.bengaluruwire.com : ಭಾರತವು ತನ್ನ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಣ್ಗಾವಲು ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ದಾಪುಗಾಲುಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟಿದೆ. ಈ ಮೂಲಕ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತಿದೆ.
ಭಾರತದ ಗಡಿ, ಸಾಗರ ಮತ್ತಿತರ ಭೂ ಆಧಾರಿತ ಮತ್ತು ದೇಶದ ಉಪಗ್ರಹ ಮತ್ತಿತರ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಧಾರಿತ ಸ್ವತ್ತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ದೇಶದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಗಣನೀಯವಾಗಿ ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಸಾಧಿಸುತ್ತಿದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಧಾರಿತ ಕಣ್ಗಾವಲು (Space Based Surveillance- SBS) ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-1, ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-2, ಮತ್ತು ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-3 ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಮೂಲಕ ಹೇಗೆ ದೇಶದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಬೆಳೆದಿದೆ? ಇದರಿಂದಾಗುವ ಪ್ರಯೋಜನವೇನು? ಎಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಈ ವರದಿ ಬೆಳಕು ಚೆಲ್ಲಲಿದೆ.
ಎಸ್ ಬಿಎಸ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಹಿನ್ನೆಲೆ :
ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು 1969 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದಾಗಿನಿಂದ ಈಗ ಸಾಕಷ್ಟು ಬೆಳೆದಿದೆ. ಆಕಾಶದ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ 100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಉಪಗ್ರಹಗಳೊಂದಿಗೆ, ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಸಂಶೋಧನಾ ಸಂಸ್ಥೆಯು (ISRO) ಜಾಗತಿಕ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಉಪಗ್ರಹಗಳು ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳು ಗಮನಾರ್ಹ ಅಪಾಯಗಳನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು, ಭಾರತವು ಸಮಗ್ರ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದೆ.
ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಧಾರಿತ ಕಣ್ಗಾವಲು (SBS) ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ:
ಎಸ್ ಬಿಎಸ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಭಾರತಕ್ಕೆ ದೃಢವಾದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಧಾರಿತ ಕಣ್ಗಾವಲು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ, ಅದನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹಿಂಬಾಲಿಸುವ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಈ ಕಾರಗಯಕ್ರಮವು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಎಸ್ ಬಿಎಸ್ ಮೊದಲ ಹಂತ:
2001 ರಲ್ಲಿ ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-1 ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾದ ಮೊದಲ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಧಾರಿತ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ 4 ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. 280 ಕೆಜಿ ತೂಕದ, ಮೊದಲ -1 ಸ್ಯಾಟಲೈಟ್ ಸುಧಾರಿತ ಸಂವೇದಕಗಳು (Advanced sensors) ಮತ್ತು ಕ್ಯಾಮೆರಾಗಳೊಂದಿಗೆ ಭೂಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಭೂಮಿಯ ಕಕ್ಷೆ (Low Earth orbits)ಗಳಲ್ಲಿರುವ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಎಸ್ ಬಿಎಸ್ -2:
ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-2 ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 6 ಉಪಗ್ರಹವನ್ನು 2013 ರಲ್ಲಿ ರಾಕೆಟ್ ಮೂಲಕ ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-1 ನ ಯಶಸ್ಸಿನ ಮೇಲೆ ಈ ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸುಧಾರಿತ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಮತ್ತು ಸಂವೇದನಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ, ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-2 ಚಿಕ್ಕ ವಸ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಶಿಲಾಖಂಡರಾಶಿಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಮೂಲಕ ತನ್ನದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿದೆ.
ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-3, ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ :
ಪ್ರಸ್ತಾವಿತ ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-3 ಉಪಗ್ರಹವು ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಧಾರಿತ ಕಣ್ಗಾವಲು ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಸುಧಾರಿತ ಸಂವೇದಕಗಳು ಮತ್ತು ಎಐ ಚಾಲಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದೊಂದಿಗೆ ಸುಸಜ್ಜಿತವಾದ ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-3 ನೈಜ ಸಮಯದ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ವಸ್ತುಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ನಡೆದ ಭದ್ರತೆ ಕುರಿತ ಸಂಪುಟ ಸಮಿತಿ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-3 ಯೋಜನೆಯಡಿ 52 ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಉಡಾಯಿಸುವ ಪ್ರಸ್ತಾವಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದ್ದು, ಇದಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 27 ಸಾವಿರ ಕೋಟಿ ರೂಪಾಯಿ ವೆಚ್ಚವಾಗಲಿದೆ. ಮುಂದಿನ 5 ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಉಡಾಯಿಸಲು ಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉಪಗ್ರಹಗಳು ಎಐ ಚಾಲಿತವಾಗಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಭೂ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಗಡಿಗಳ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಎಸ್ ಬಿಎಸ್-3 ನ ಪ್ರಮುಖ ಲಕ್ಷಣಗಳು :
1. ಸುಧಾರಿತ ಸಂವೇದಕಗಳು: ಸಣ್ಣ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ವರ್ಧಿತ ರೆಸಲ್ಯೂಶನ್ ಮತ್ತು ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆ.
2. ಎಐ ಚಾಲಿತ ಸಂಸ್ಕರಣೆ : ನೈಜ ಸಮಯದ ಡೇಟಾ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ವಸ್ತುಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣ.
3. ಹೆಚ್ಚಿದ ವ್ಯಾಪ್ತಿ : ಚಂದ್ರ ಮತ್ತು ಮಂಗಳ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿಸ್ತರಿತ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಪ್ರದೇಶ ಹೊಂದಿರಲಿದೆ.
4. ಸುಧಾರಿತ ಕುಶಲತೆ : ನಿಖರವಾದ ಕಕ್ಷೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣಕ್ಕಾಗಿ ವರ್ಧಿತ ಪ್ರೊಪಲ್ಷನ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ಸ್.
ಎಸ್ ಬಿಎಸ್ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು
1. ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭದ್ರತೆ : ಸಂಭಾವ್ಯ ಬೆದರಿಕೆಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಮತ್ತು ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಲು ಸುಧಾರಿತ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ.
2. ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ತಗ್ಗಿಸುವಿಕೆ : ಕಕ್ಷೀಯ ಶಿಲಾಖಂಡರಾಶಿ, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ತ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ಉತ್ತಮ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ.
3. ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆ : ಸುಧಾರಿತ ಸಂವೇದಕಗಳು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನೆಯನ್ನು ಸಕ್ರಿಯಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.
4. ಆರ್ಥಿಕ ಪ್ರಯೋಜನಗಳು : ಭಾರತದ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ಯೋಜನೆಗಿರುವ ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಳಜಿಗಳು :
1. ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ನಿಧಿ: ಈಗ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ವಹಣೆಗಾಗಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸುವುದು.
2. ತಾಂತ್ರಿಕ ಸವಾಲುಗಳು : ಸುಧಾರಿತ ಸಂವೇದಕಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಎಐ ಚಾಲಿತ ಸಂಸ್ಕರಣೆ.
3. ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರ : ಅಂತಾರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಹಕಾರದೊಂದಿಗೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸುವುದು.
ಇದೇ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೋಲಿಕೆಗಳು :
ಭಾರತದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಧಾರಿತ ಕಣ್ಗಾವಲು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವು ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಈ ಕೆಳಕಂಡ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಬಹುದು:
1. ಅಮೆರಿಕದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ : ಯುಎಸ್ ಸ್ಪೇಸ್ ಫೋರ್ಸ್‌ನಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ.
2. ರಷ್ಯಾದ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ : ರಷ್ಯಾದ ಏರೋಸ್ಪೇಸ್ ಪಡೆಗಳಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ.
3. ಚೀನೀ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆ : ಪೀಪಲ್ಸ್ ಲಿಬರೇಶನ್ ಆರ್ಮಿಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿದೆ.
ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಐದು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಉಡಾವಣೆಯಾಗಲಿರುವ 50+ ಎಸ್ ಬಿಎಸ್ ಉಪಗ್ರಹಗಳು ‘ಆಕಾಶದಲ್ಲಿನ ಕಣ್ಣು’ಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ಹಾಗೆಯೇ ದೇಶವು ಭದ್ರತೆ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಭೂ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಗಡಿಗಳ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಆಧಾರಿತ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಬಲ ಬರಲಿದೆ. ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಪಶ್ಚಿಮ ಗಡಿ, ಚೀನಾದ ಉತ್ತರದ ಗಡಿ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಮಹಾಸಾಗರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ಬೇಹುಗಾರಿಕಾ ನೌಕೆಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಾಂತರ್ಗಾಮಿ ನೌಕೆಗಳಿಂದ ಸಮುದ್ರದ ಕಣ್ಗಾವಲು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲಿದೆ.
ಕೃತಕ ಬುದ್ಧಿಮತ್ತೆ (AI) ಅನ್ನು ಆಧರಿಸಿದ ಹೊಸ ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಸಮೂಹವಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅವು, ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಸಂವಹನ ನಡೆಸಬಹುದು. ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಕೆಲವು ಉಪಗ್ರಹವು 36,000 ಕಿಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ ಜಿಇಒ (ಜಿಯೋಸಿಂಕ್ರೋನಸ್ ಈಕ್ವಟೋರಿಯಲ್ ಆರ್ಬಿಟ್) ನಲ್ಲಿ ಏನನ್ನಾದರೂ ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಿದರೆ, ಅದು ಕಡಿಮೆ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ (400-600 ಕಿಮೀ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿ) ಮತ್ತೊಂದು ಉಪಗ್ರಹದ ಜೊತೆ ಸಂವಹನ ನಡೆಸಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪರೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಲು ಕೇಳಬಹುದು. ಭೂಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿನ ತಂತ್ರಜ್ಞರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಿ. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಹೆಚ್ಚು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಹೆಜ್ಜೆಯಿಡಲು ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿದೆ.
ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವು ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು, ಡೇಟಾವನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಲು ಹೆಚ್ಚು ಎಐ-ಸಂಬಂಧಿತ ಮತ್ತು ಡೇಟಾ ಚಾಲಿತ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ತರಲು, ಡೇಟಾ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್‌ಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅಗತ್ಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪಡೆಯಲು” ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಭಾರತವು ಈ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಉಪಗ್ರಹಗಳನ್ನು ಉಡಾವಣೆ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾದರೆ, ದೇಶಕ್ಕೆ ಬರುವ ಬೆದರಿಕೆಗಳನ್ನು, ಭದ್ರತೆಯ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ತಗ್ಗಿಸಬಹುದು” ಎಂದು ಇಸ್ರೊ ವಿಜ್ಞಾನಿಯೊಬ್ಬರು ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೇಳಿದ್ದರು.
